مرتضی ممیز (پدر گرافیک نوین ایران) + آثار

مقدمه:

در میان هنرمندان برجسته ایرانی، نام مرتضی ممیز به عنوان پدر گرافیک نوین ایران می‌درخشد. او با خلاقیت و نوآوری بی‌نظیر خود، نقشی انکارناپذیر در ارتقای سطح هنر طراحی گرافیک در ایران و جهان ایفا کرد و آثار ماندگار او همچنان الهام‌بخش طراحان گرافیک در سراسر دنیا هستند.

زندگی‌نامه مرتضی ممیز:

مرتضی ممیز در چهارم شهریور 1315 در تهران متولد شد. از دوران کودکی به نقاشی و طراحی علاقه داشت و در جوانی در زمینه‌ی کاریکاتور تجاربه‌ای کسب کرد. پس از ورود به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، نقاشی را آموخت و سپس در فرانسه تحصیلات خود را تکمیل کرد.

ممیز پس از بازگشت به ایران، فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینه طراحی گرافیک آغاز کرد. او در طول دوران فعالیت هنری خود، در زمینه‌های مختلف گرافیک، از جمله طراحی لوگو، پوستر، جلد کتاب، طراحی حروف، نقاشی و مجسمه‌سازی، آثاری ارزشمند خلق کرد.

فعالیت‌های هنری مرتضی ممیز:

طراحی لوگو:

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای مرتضی ممیز، طراحی لوگوهای ماندگاری برای سازمان‌ها و نهادهای مختلف ایرانی بود. لوگوهایی که او طراحی کرد، به دلیل سادگی، ظرافت و زیبایی‌شناسی ایرانی، مورد تحسین بسیاری از طراحان گرافیک در سراسر جهان قرار گرفته‌اند.

برخی از مشهورترین لوگوهای طراحی شده توسط مرتضی ممیز عبارتند از:

• لوگوی بانک ملی ایران
• لوگوی سازمان آتشنشانی
• لوگوی شهرداری تهران
• لوگوی خودروسازی سایپا
• لوگوی خانه هنرمندان ایران
• لوگوی موزه فرش ایران
• لوگوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
• لوگوی سازمان اتکا
• لوگوی بنیاد مستضعفان
• لوگوی موزه فرش ایران

طراحی پوستر:

مرتضی ممیز در زمینه طراحی پوستر نیز آثار ماندگاری خلق کرده است. پوسترهای او به خاطر ترکیب‌بندی‌های جسورانه، استفاده هوشمندانه از رنگ و خط، و پیام‌های قوی بصری، شهرت جهانی دارند.

برخی از مشهورترین پوسترهای طراحی شده توسط مرتضی ممیز عبارتند از:

• پوستر فیلم قیصر (1350): این پوستر که به عنوان یکی از شاخص‌ترین پوسترهای سینمای ایران شناخته می‌شود، از تصویری از قیصر با چماق در دست و رنگ‌های تیره استفاده می‌کند تا حس خشونت و ظلم را به مخاطب القا کند.
• پوستر فیلم گاو (1348): این پوستر از تصویری از یک گاو در حال زایمان و رنگ‌های گرم استفاده می‌کند تا حس زندگی و امید را به مخاطب القا کند.
• پوستر تئاتر شهر قصه‌ها (1346): این پوستر از تصاویری از شخصیت‌های مختلف داستان و رنگ‌های شاد استفاده می‌کند تا حس شادی و تخیل را به مخاطب القا کند.
• پوستر جشنواره فیلم کودک و نوجوان (1352): این پوستر از تصویری از یک بادکنک با رنگ‌های شاد و فرم‌های کودکانه استفاده می‌کند تا حس سرگرمی و دنیای کودکان را به مخاطب القا کند.

طراحی جلد کتاب:

مرتضی ممیز در زمینه طراحی جلد کتاب نیز تبحر خاصی داشت. او با در نظر گرفتن محتوای کتاب، جلدهایی طراحی می‌کرد که به زیبایی مفهوم کتاب را به مخاطب القا می‌کردند.

برخی از مشهورترین جلدهای کتاب طراحی شده توسط مرتضی ممیز عبارتند از:

• جلد کتاب مثنوی معنوی: این جلد با استفاده از خطوط و نقوش اسلیمی، حس عرفان و معنویت را به مخاطب القا می‌کند.
• جلد کتاب شاهنامه فردوسی: این جلد با استفاده از تصویری از یک جنگاور ایرانی و رنگ‌های حماسی، حس قدرت و دلاوری را به مخاطب القا می‌کند.
• جلد کتاب تاریخ ایران باستان: این جلد با استفاده از نقوش برجسته تخت جمشید و رنگ‌های تاریخی، حس قدمت و شکوه تاریخ ایران را به مخاطب القا می‌کند.

فعالیت‌های دیگر مرتضی ممیز:

علاوه بر موارد ذکر شده، مرتضی ممیز در زمینه‌های دیگری مانند طراحی تمبر، طراحی سکه، طراحی اسکناس، طراحی گرافیک معماری، طراحی لباس، طراحی صحنه، تدریس و نویسندگی نیز فعالیت داشت و آثار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت.

میراث ممیز:

مرتضی ممیز در سال 1381 درگذشت، اما آثار و آموزه‌های او همچنان چراغ راه طراحان گرافیک در ایران و جهان است. او با خلاقیت، نوآوری و تعهد خود به هنر، به ارتقای سطح گرافیک ایران و جهان کمک کرد و نامی نیک از خود در تاریخ هنر به یادگار گذاشت.

تاثیرات ممیز:

تاثیر مرتضی ممیز بر هنر گرافیک ایران و جهان انکارناپذیر است. او با آثار ماندگار خود، نسل‌های متعددی از طراحان گرافیک را تحت تاثیر قرار داد و به پیشرفت این هنر در ایران و جهان کمک کرد.

امروزه، نام مرتضی ممیز با افتخار در کنار نام بزرگ‌ترین طراحان گرافیک جهان برده می‌شود و آثار او به عنوان نمونه‌ای از هنر ناب ایرانی مورد تحسین قرار می‌گیرند.

کتاب های مرتضی ممیز:

متاسفانه، مرتضی ممیز بیشتر به عنوان طراح گرافیک، نقاش، مجسمه‌ساز و معمار شناخته می‌شد و کتابی به صورت مستقل تالیف نکرده است.

اما در طول فعالیت حرفه‌ای خود، مقالات و نوشته‌های متعددی در زمینه‌های مختلف گرافیک، هنر و فرهنگ به نگارش درآورد که در نشریات مختلف به چاپ رسیدند.

همچنین، برخی از آثار و اندیشه‌های او در کتاب‌های مختلفی که توسط دیگران نوشته شده‌اند، گردآوری و منتشر شده‌اند.

برخی از این کتاب‌ها عبارتند از:

• کتاب “مرتضی ممیز، گرافیک نوین ایران” نوشته آیدین آغداشلو: این کتاب به بررسی جامع زندگی و آثار مرتضی ممیز می‌پردازد و شامل تصاویری از آثار او در زمینه‌های مختلف گرافیک است.
• کتاب “مجموعه مقالات مرتضی ممیز”: این کتاب شامل مقالاتی است که ممیز در طول دوران فعالیت حرفه‌ای خود در زمینه‌های مختلف گرافیک، هنر و فرهنگ به نگارش درآورده است.
• کتاب “گرافیک ایران: از آغاز تا امروز” نوشته احمدرضا دبیرزاده: این کتاب به تاریخ گرافیک ایران می‌پردازد و در بخشی از آن به زندگی و آثار مرتضی ممیز نیز اشاره شده است.
• کتاب “هنر معاصر ایران” نوشته کریم امامی: این کتاب به بررسی هنر معاصر ایران می‌پردازد و در بخشی از آن به آثار مرتضی ممیز در زمینه نقاشی و مجسمه‌سازی نیز اشاره شده است.